Akciğer Kanseri

Akciğer kanseri, dünya genelinde en yaygın ve en ölümcül kanser türlerinden biridir. Bu hastalık, akciğerlerdeki normal hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalmasıyla başlar ve zamanla tümör oluşturarak vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Sigara içmek en önemli risk faktörü olsa da, çevresel toksinlere uzun süre maruz kalma, hava kirliliği ve genetik yatkınlık gibi nedenlerle sigara içmeyen kişilerde de görülebilir.

Akciğer Kanserinin Başlıca Türleri

Akciğer kanseri, tedavi yaklaşımlarını belirleyen iki ana gruba ayrılır:

En yaygın tür olan Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (NSCLC), vakaların büyük kısmını oluşturur. Bu tür genellikle daha yavaş ilerler ve erken evrelerde teşhis edildiğinde tedavi şansı daha yüksektir.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (SCLC) ise daha nadir görülür ancak çok daha agresif seyirlidir. Hızla büyür ve genellikle ileri evrelerde teşhis edilir.

Belirtiler

Erken evrelerde akciğer kanseri genellikle belirti vermez ve bu nedenle tanı gecikebilir. Hastalık ilerledikçe, geçmeyen ya da giderek kötüleşen öksürük, göğüs ağrısı (özellikle nefes alırken ya da öksürürken), ses kısıklığı ve balgamda kan gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ayrıca nefes darlığı, tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, açıklanamayan kilo kaybı ve sürekli yorgunluk da görülebilir.

Risk Faktörleri

Sigara kullanımı akciğer kanseri için en önemli risk faktörü olsa da, tek neden değildir. Uzun süreli asbest, radon gazı veya endüstriyel kimyasallara maruz kalmak, kronik hava kirliliği, genetik yatkınlık veya KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları da riski artırır.

Tanı Yöntemleri

Akciğer kanarinden şüphelenildiğinde genellikle ilk olarak akciğer grafisi çekilir. Şüpheli durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT) ile daha ayrıntılı görüntüler elde edilir. Gerekli durumlarda, bronkoskopi veya biyopsi ile doku örneği alınarak laboratuvar incelemesi yapılır. Kanserin evresini ve hücre tipini belirlemek amacıyla ilave testler yapılır; böylece uygun tedavi planı oluşturulur.

Tedavi Seçenekleri

Tedavi planı, kanserin türü, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Cerrahi, erken evre vakalarda en etkili yöntemdir. Bu, tümörün bulunduğu akciğer lobunun (lobektomi) ya da gerekirse tüm akciğerin (pnömonektomi) çıkarılması şeklinde uygulanabilir.

İleri evrelerde ise genellikle kemoterapi ve radyoterapi ile tümörün büyümesi kontrol altına alınmaya çalışılır. Son yıllarda, kanser hücrelerindeki genetik mutasyonlara yönelik olarak geliştirilen hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi yöntemleri de başarılı sonuçlar vermektedir.

Cerrahinin Rolü

Cerrahi tedavi, özellikle erken evrede tanı alan küçük hücreli dışı akciğer kanseri hastaları için hayati öneme sahiptir. Tümörün konumu ve büyüklüğüne göre lobektomi, pnömonektomi veya hastanın durumu elverişli değilse sınırlı rezeksiyon (wedge resection) gibi yöntemler tercih edilir. Ameliyat planı, detaylı bir değerlendirme sonucunda belirlenir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci

Cerrahiden sonra hastaların iyileşme süreci dikkatli bir tıbbi takip gerektirir. Düzenli kontroller ve görüntüleme testleriyle hastalığın tekrarlayıp tekrarlamadığı izlenir. Doktorun önerilerine tam uyum, sigaranın tamamen bırakılması, solunum egzersizleri ve akciğer rehabilitasyon programlarına katılım, iyileşme sürecini büyük ölçüde hızlandırır. Dengeli beslenme ve hafif fiziksel aktivite de bağışıklık sistemini güçlendirerek iyileşmeye katkı sağlar.